ΧΡΗΣΗ ΝΑΡΘΗΚΑ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΑ

Οι νάρθηκες και οι κηδεμόνες υποστηρίζουν και προστατεύουν τα οστά και τους μαλακούς ιστούς μετά από τραυματισμό. Όταν ένα οστό υποστεί κάταγμα (σπάσει) ο Ορθοπαιδικός προσπαθεί να ανατάξει τα κατεαγότα τεμάχια (σπασμένα κομμάτια) -αν πρόκειται για παρεκτοπισμένο κάταγμα- και να τα διατηρήσει στη σωστή ανατομική τους θέση για να «κολλήσουν», δηλαδή να πωρωθεί το κάταγμα. Οι νάρθηκες και οι κηδεμόνες συγκρατούν τα οστά στην θέση τους κατά τη διάρκεια της πώρωσης, ενώ συγχρόνως, λόγω της ακινησίας που προσφέρουν, μειώνουν τον πόνο, το οίδημα και τον μυϊκό σπασμό.
Σε αρκετές περιπτώσεις, ο νάρθηκας τοποθετείται μετά από την χειρουργική επέμβαση.
Οι απλοί νάρθηκες παρέχουν λιγότερη υποστήριξη από τους κυκλοτερείς γύψους ή γυψονάρθηκες. Ωστόσο, οι απλοί νάρθηκες είναι ευένδοτοι και επιτρέπουν στο άκρο να «πρηστεί» χωρίς να δημιουργήσουν προβλήματα στον ασθενή (οίδημα δακτύλων, υπαισθησία έως πάρεση του άκρου). Σε κάθε περίπτωση ο Ορθοπαιδικός θα αποφασίσει για το είδος της υποστήριξης που είναι καλύτερη για τον ασθενή.

ΕΙΔΗ ΝΑΡΘΗΚΑ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΑ

Ο κυκλοτερής γύψος-γυψονάρθηκας κατασκευάζεται ανά περίπτωση (custom-made). Θα πρέπει να ταιριάζει στο σχήμα του άκρου του ασθενούς για να μπορεί να παρέχει καλύτερη στήριξη. Κατασκευάζεται από γύψο (γύψος Παρισίων) ή ειδική ρητίνη (fiberglass) που διαμορφώνεται κατάλληλα.
Οι νάρθηκες μπορούν να κατασκευαστούν ανά περίπτωση – ιδιαίτερα αν χρειάζεται η απόλυτη εφαρμογή του άκρου – ενώ άλλες φορές μπορεί να χρησιμοποιηθούν έτοιμοι νάρθηκες του εμπορίου. Κυκλοφορούν σε διάφορα μεγέθη και σχήματα και χρησιμοποιούν αυτοκόλλητους ιμάντες Velcro για την ευκολότερη τοποθέτηση και αφαίρεση.

ΥΛΙΚΑ

Το σκληρό υποστηρικτικό μέρος του νάρθηκα αποτελείται από ρητίνη Fiberglass ή από γύψο.
Το fiberglass είναι ελαφρύτερο και ισχυρότερο από τον γύψο. Επιπλέον οι ακτίνες Χ διαπερνούν καλύτερα την ρητίνη σε περίπτωση ακτινολογικού ελέγχου. Από την άλλη, ο γύψος μειώνει το κόστος και ορισμένες φορές είναι πιο εύπλαστος για συγκεκριμένη χρήση.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Και στις δύο περιπτώσεις, ρητίνης ή γύψου, χρησιμοποιείται επένδυση, σαν προστατευτικό στρώμα για το δέρμα. Και τα δύο υλικά βγαίνουν σε ταινίες διαφόρων μεγεθών που βρέχονται πριν τη χρήση (βυθίζονται μέσα στο νερό) και εφαρμόζονται πάνω από την επένδυνση στην τραυματισμένη περιοχή.
Ο νάρθηκας ή ο κυκλοτερής γύψος πρέπει να ταιριάζει στο άνω ή κάτω άκρο για να παρέχει την καλύτερη δυνατή υποστήριξη στο σπασμένο οστό.
Σε πολλές περιπτώσεις, τοποθετείται αρχικά ένας νάρθηκας ώστε να μη πιέζεται η τραυματισμένη περιοχή λόγω του οιδήματος και μετά από λίγες ημέρες αντικαθίσταται από κυκλοτερή γύψο. Επίσης, λόγω της υποχώρησης του αρχικού οιδήματος μερικές φορές είναι απαραίτητο να αλλάξει ο γύψος και να τοποθετηθεί ένας καινούριος που έχει καλύτερη εφαρμογή.

ΣΥΝΗΘΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΝΑΡΘΗΚΑ Ή ΤΟΝ ΓΥΨΟ

Το οίδημα λόγω του τραυματισμού μπορεί να προκαλέσει πιεστικά φαινόμενα στον νάρθηκα ή τον γύψο για τις πρώτες 48 με 72 ώρες και κατ’έπεκταση στο άκρο του ασθενούς. Στην περίπτωση του αφαιρούμενου ή λειτουργικού νάρθηκα ο ιατρός δείχνει στον ασθενή πως να τον ρυθμίζει καλύτερα.
Είναι πολύ σημαντικό για τον ασθενή να ελέγξει τη δημιουργία οιδήματος, γεγονός που θα μειώσει τον πόνο και θα προαγάγει την πώρωση του κατάγματος. Για να μειώσει ο ασθενής την πιθανότητα οιδήματος (πρήξιμο):
- Ανύψωση του σκέλους. Είναι πολύ σημαντικό να ανυψώσει ο ασθενής το τραυματισμένο άκρο (χέρι ή πόδι) τις πρώτες 48 με 72 ώρες πάνω από το επίπεδο της καρδιάς χρησιμοποιώντας μαξιλάρια ή κάποια άλλη υποστήριξη. Αυτό προϋποθέτει κλινοστατισμό (ξάπλωμα) αν πρόκειται για πόδι. Με αυτόν τον τρόπο ο ασθενής εκμεταλλεύεται την υδροστατική πίεση, επιτρέποντας την επιστροφή του υγρού (εξωαγγειακού και εξωκυτταρικού) από την περιφέρεια προς το κέντρο.
- Άσκηση. Η ήπια και συχνή κινητοποίηση των δακτύλων αποτρέπει την μετατραυματική δυσκαμψία από ακινητοποίηση.
- Παγοθεραπεία. Η εφαρμογή πάγου επί του νάρθηκα ή του γύψου βοηθάει στην ανακούφιση του ασθενούς και στην δημιουργία οιδήματος.

ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΣΗΜΑΔΙΑ

Το οίδημα μπορεί να δημιουργήσει μεγάλη πίεση κάτω από τον νάρθηκα και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα. Στην περίπτωση που ο ασθενής αισθανθεί οποιαδήποτε από τα παρακάτω συμπτώματα οφείλει να επικοινωνήσει άμεσα με τον θεράποντα ιατρό για συμβουλή.
- Αυξανόμενος πόνος και αίσθηση ότι ο νάρθηκας είναι πολύ σφιχτός λόγω του οιδήματος.
- Μούδιασμα και μυρμήγκιασμα (υπαισθησία και παραισθησία) του άκρου λόγω της υπερβολικής πίεσης στα νεύρα.
- Κάψιμο (καύσος) και τσούξιμο λόγω υπερβολικής πίεσης του υλικού στο δέρμα.
- Υπερβολικό οίδημα περιφερικότερα του νάρθηκα, που μπορεί να σημαίνει ότι παρεμποδίζεται η φυσιολογική κυκλοφορία του αίματος.
- Αδυναμία κίνησης των δακτύλων του χεριού ή του ποδιού που απαιτεί άμεση αξιολόγηση από τον ιατρό.

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΝΑΡΘΗΚΑ Ή ΤΟΥ ΓΥΨΟΥ

Ο ιατρός θα εξηγήσει στον ασθενή όλους τους περιορισμούς που επιφέρει η χρήση του νάρθηκα ή του γύψου. Θα πρέπει συγχρόνως να δώσει όλες εκείνες τις οδηγίες ώστε να αποφευχθούν τυχόν επιπλοκές κατά τη διάρκεια της πώρωσης του κατάγματος.
Οι ακόλουθες πληροφορίες παρέχουν γενικές κατευθύνσεις και δεν υποκαθιστούν σε καμία περίπτωση τις οδηγίες του ιατρού για τον εκάστοτε ασθενή.
Μετά τις πρώτες ημέρες και αφού προσαρμοστεί ο ασθενής στην καινούρια κατάσταση, θα πρέπει να διατηρήσει τον νάρθηκα ή τον γύψο σε καλή κατάσταση. Αυτό θα βοηθήσει στην ανάρρωση:
- Ο νάρθηκας θα πρέπει να διατηρηθεί στεγνός. Η υγρασία αποδυναμώνει τον γύψο και συγχρόνως μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό του δέρματος. Η χρήση δύο στρώσεων πλαστικού ή αδιάβροχου υλικού μπορεί να κρατήσει τον νάρθηκα ή τον γύψο στεγνό κατά τη διάρκεια του ντους ή του μπάνιου.
- Περιπατητικοί νάρθηκες (νάρθηκες που επιτρέπεται να τους «πατάμε»). Καλό είναι να μην φορτίσει ο ασθενής τον νάρθηκα μέχρι να είναι εντελώς ξηρός και σκληρός. Χρειάζεται περίπου μια ώρα για τις ρητίνες (fiberglass), και δύο έως τρεις ημέρες για τον γύψο.
- Ο νάρθηκας θα πρέπει να διατηρηθεί καθαρός. Η άμμος, η σκόνη και η βρωμιά γενικότερα θα πρέπει να μένει μακριά απο το εσωτερικό του νάρθηκα.
- Επένδυση. Καλό είναι να μη τραβάει ο ασθενής την εσωτερική επένδυση
- Κνισμός (φαγούρα). Τα αντικείμενα όπως κρεμάστρες και κλειδιά στο εσωτερικό του νάρθηκα δεν βοηθούν. Κατά τον ίδιο τρόπο, καλό είναι να αποφεύγονται τα αποσμητικά και οι πούδρες. Αν η φαγούρα επιμένει πρέπει να ενημερωθεί ο ιατρός.
- Ο ασθενής δε πρέπει να κόβει ή να ψαλιδίζει τις άκρες του νάρθηκα ή του γύψου που μπορεί να εξέχουν πριν ρωτήσει τον ιατρό.
- Τακτική επιθεώρηση του δέρματος πέριξ του νάρθηκα. Στην περίπτωση ερυθρότητας καλό είναι ο ασθενής να επικοινωνήσει με τον ιατρό.
- Τακτική επιθεώρηση του ίδιου του νάρθηκα για μαλακά σημεία ή ρωγμές. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να ενημερωθεί ο ιατρός.
Συμπερασματικά, ο ασθενής θα πρέπει να χρησιμοποιήσει την κοινή λογική. Ο νάρθηκας παρά τις δυσκολίες που δημιουργεί στις καθημερινές δραστηριότητες προστατεύει και προάγει την επούλωση των μαλακών ιστών και την πώρωση των καταγμάτων. Ο νάρθηκας αφαιρείται όσο το δυνατόν νωρίτερο, και αν το επιτρέπει η περίπτωση, και γίνεται χρήση λειτουργικού νάρθηκα, που γίνεται πιο εύκολα ανεκτός απο τον ασθενή.

ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΝΑΡΘΗΚΑ Ή ΤΟΥ ΓΥΨΟΥ

Ο ασθενής δε πρέπει να αφαιρεί τον νάρθηκα ή τον γύψο ποτέ μόνος του. Μπορεί να τραυματιστεί και να μη αφήσει το κάταγμα να πωρωθεί (να κολλήσει).
Ο ιατρός χρησιμοποιεί το ειδικό παλμικό πριόνι για να αφαιρέσει τον γύψο. Το πριόνι δονείται, αλλά δεν περιστρέφεται. Αν η λεπίδα ακουμπήσει την επένδυση δεν προχωράει παρακάτω και έτσι προστατεύεται το δέρμα. Τα πριόνια αυτά μπορεί να κάνουν θόρυβο και να ανεβάζουν την θερμοκρασία αλλά είναι απολύτως ακίνδυνα για τον ασθενή.
Παρόλ’αυτά αν αισθανθεί ο ασθενής πόνο κατά τη διαδικασία της αφαίρεσης οφείλει να ενημερώσει τον ιατρό.

ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ – ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Τα οστά χρειάζονται αρκετές εβδομάδες έως και μήνες για να «κολλήσουν» μετά από κάταγμα. Ο πόνος συνήθως υφίεται νωρίς, πολύ πριν την πώρωση των καταγμάτων. Ο νάρθηκας ή ο γύψος πρέπει να χρησιμοποιηθεί μέχρι να πωρωθεί πλήρως το κάταγμα και να μπορέσει ο ασθενής να υποστηρίξει τον εαυτό του.
Κατά τη διάρκεια χρήσης του νάρθηκα ο ασθενής χάνει τη μυϊκή δύναμη του εν λόγω άκρου. Γι’αυτό τον λόγο είναι σημαντικό για τον ασθενή να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα ενδυνάμωσης μετά την αφαίρεση του νάρθηκα που θα βοηθήσει στην αποκατάσταση της μυϊκής δύναμης και εύρους κίνησης του άκρου.

• Για αντιμετώπιση του προβλήματός σας

  κλείστε ραντεβού online με τον γιατρό

  ή καλέστε μας στο

  210 7793103